Islah İşlemi

Islah İşlemi

Çelikte istenilen mekanik özelliklere ulaşabilmek için peşi sıra uygulanan su verme (sertleştirme) ve menevişleme işlemlerinin bütününe lslah İşlemi denir. ıslah işlemi yapılmak istenen parça östenit sıcaklığına kadar ısıtılır. Bu sıcaklıkta homojen bir östenit yapı oluşabilmesi için parça hacmi ile orantılı bir sürede bekletilir. Homojen östenit mikro yapıdaki parça, hava, su, yağ ve polimer ortamlarında su verme işlemi ile soğutularak martenzitik mikro yapıya geçirilerek sertleştirilir. Su verilmiş malzeme kırılgan olduğundan menevişleme işlemi ile toklaştırılarak mukavemeti arttırılır.

Sertleştirmede önemli olan bir kavramda sertleştime kabileyetidir. Bir parçanın tam kesiti maksimum sertliğe ulaşırsa, parçanın sertleşme kabiliyeti tamdır. Ancak parçanın dış kısmındaki soğuma hızı, iç kısımdaki soğuma hızına göre daha büyük olduğundan, parçanın iç kısımdaki sertliği dış kısımlara nazaran daha düşüktür. Soğuma hızı ne kadar yüksek olursa bu farkta o kadar yüksek olur. Dolayısıyla suda soğutulan karbon çeliklerinin sertliği hava ve yağ çeliklerine göre daha azdır. Bu yüzden karbon çelikleri kesici takım imalatında kullanılmaz.

Çeliklerin alabileceği maksimum sertlik karbon miktarına bağlıdır. Bu bakımdan ancak %0,3’ün üstünde karbon içeren çelikler sertleştirilebilir. Karbon miktarı %0,3 ila %0,7 arasında olan çeliklerin alabilecekleri maksimum sertlik, karbon miktarının artmasıyla hızlı bir şekilde artar. Karbon miktarının %0,55 ila %0,7 arasında olması halinde sertlik maksimum bir değere ulaşır; %0,7’nin üstünde olduğu durumda ise bir büyüme göstermez.

Sertleştirme işlemi esnasında, parçalarda iç ve dış kısımlardaki soğutma hızları farklı olduğundan burkulma, çatlamalar, çarpılma gibi şekil bozuklukları meydana gelebilir. Bunlar yüksek hızda soğutmada sık görülebilir. Yağda soğutmadaki şekil bozuklukları daha azdır.

lslah işlemi ile;
Yüksek aşınma direnci,
Yüksek dayanım,
Yüksek yorulma direnci,
Yüksek kararlılık,
İstenen mukavemet,
İstenen sertlik gibi özellikler kazandırılır.